Blog

İcra ve İflas Hukuku – İcra Teşkilatı

1. İcra Dairesi

İcra işlerinde temel organ olan icra dairesi, icra teşkilatının asıl icra organları Arasın da yer alır. İcra takipleri icra dairesinde başlatılır ve burada sürdürülür. Her asliye mahkemesi yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur. İş yükü fazla olan yerlerde birden fazla daire kurulabilir. İcra dairesi bulunmayan yerlerde bu görev mahkeme yazı işleri müdürü tarafından yerine getirilir. İcra dairesi yaptığı işlemlerle ilgili her türlü makam ve merci ile doğrudan muhabere edebilme yetkisi bulunmaktadır. İcra dairesi, icra mahkemesinin daimi denetimi altında olmasına rağmen icra mahkemesine bağlı bir organ değildir. İcra dairesinin cebir kullanma yetkisi bulunmaktadır. Bu kapsamda cebir yetkisini kullanırken, kolluk güçlerine veya muhtara emir ve talimat verebilme yetkisi bulunur. İcra dairelerinin yetki çevresi Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir, kendi yetki çevresi dışındaki işlerle ilgili istinabe kurumundan yararlanabilir.

1. Görevleri:

• Takip talebini alır,
• Takibin türüne göre ödeme emri veya icra emri gönderir,
• Haciz yapar,
• Satış işlemini gerçekleştirir,
• Sıra cetvelini düzenler,
• Paraları paylaştırır,
• Alacağını alamayan alacaklılara aciz vesikası düzenler.

Görevleri bunlarla sınırlı kalmayıp genel itibariyle icra daireleri bu işleri yapmaktadır.

2. Yükümlülükleri
3. Olumlu Yükümlülükleri
4. Dosya açmak ve tutanak düzenlemek

icra ve iflas hukuku Tutanakların Özellikleri:

İcra hukuku, icra dairesi tarafından düzenlenen bu tutanaklar alenidir, ilgilisi olan herkes(sadece dosyanın tarafları ile sınırlı değildir) tarafından incelenebilir ve bunların örneği alınabilir.  Tutanakların aksi her türlü delille ispat edilebilir. Ancak tutanaklar hukuki işlem mahiyetinde ise (örneğin; borç ikrarı veya imza ikrarı yada haricen tahsilat ikrarı içermesi gibi) aksi ancak kesin delille ispat edilebilir.

Bu tutanakların aksi ispat edilinceye kadar geçerlidir. İİK 227’ ye göre İflas idaresinin düzenlemiş olduğu tutanaklar bu özellik hariç, icra dairesinin düzenlediği tutanaklar ile eşit konumdadır. Yani iflas hukuku, iflas dairesi tarafından düzenlenen tutanakların aksi iddia edildiği takdirde herhangi bir işleme esas alınmaz.

Konkordato komiseri ve Konkordato tasfiye memuru tarafından düzenlenen tutanaklarda icra dairesinin düzenlemiş olduğu bu tutanakların özelliklerine sahiptir. İcra ve İflas dairelerince verilen kararlar gerekçesi belirtilmek suretiyle tutanaklara yazılır. İcra ve iflas dairelerince yapılacak her türlü icra ve iflas iş ve işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi kullanılır; her türlü veri, bilgi, belge ve karar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.

Usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler senet hükmündedir. Güvenli elektronik imza, elle atılan imza ile aynı ispat gücünü haizdir. Güvenli elektronik imza, kanunlarda güvenli elektronik imza ile yapılamayacağı açıkça belirtilmiş olan işlemler dışında, elle atılan imza yerine kullanılabilir. Güvenli elektronik imzayla oluşturulan belge ve kararlarda, kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesi ve mühürleme işlemini öngören hükümler uygulanmaz.

Zorunlu nedenlerden dolayı fiziki olarak düzenlenen belge veya kararlar, yetkili kişilerce güvenli elektronik imzayla imzalanarak Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine aktarılır ve gerektiğinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları, gönderen icra ve iflas dairesinde saklanır, ayrıca fiziki olarak gönderilmez. Ancak, belge veya kararın aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır.

Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hâllerde, icra müdürü veya görevlendirdiği personel tarafından belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek, imzalanır ve mühürlenir. Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.

Elektronik işlemlerin Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.

1. Para ve değerli eşyanın tevdi edilmesi İcra ve iflas dairelerine yapılacak her türlü nakdî ödeme, Adalet Bakanlığı tarafından uygun görülecek bankalarda icra ve iflas dairesi adına açılan hesaba yapılır. Haciz sırasında, borçlu veya üçüncü kişiler tarafından yapılan ödeme nedeniyle tahsil edilen paralar, en geç tahsilatın yapıldığı günü takip eden ilk iş günü çalışma saati sonuna kadar banka hesabına yatırılmak üzere icra veya mahkeme kasalarında muhafaza edilir. İcra ve iflas dairelerince yapılması gereken her türlü nakdî ödeme, ilgilisinin gösterdiği banka hesabına aktarılmak üzere, icra müdürü tarafından resen bankaya verilecek talimat gereği yapılır. Talimat, paranın icra ve iflas dairesi hesabına yatırılmasını takip eden en geç üç iş günü sonuna kadar verilir. İcra ve iflas daireleri aldıkları kıymetli evrak ve değerli şeyleri kasalarında, zorunlu hâllerde ise kiralanacak banka kasalarında muhafaza ederler.

1. Yapılan ödemeleri kabul etmek (Yürürlükten kaldırılmıştır)
2. Olumsuz Yükümlülükleri
3. Kendisi ve yakınlarına ait işleri göreme yasağına uymak.

İcra müdürü;

• Kendisinin,
• Karısının veya kocasının,
• Nişanlısının,
• Kan ve kayın hısımlığı yönünden altsoy ve üstsoyunun,
• Üçüncü derece dahil bu dereceye kadar kan ve kayın hısımlarının,
• Kanuni temsilci, vekil veya müstahdemi bulunduğu kişilerin işlerini göremez.

İcra müdürü böyle bir durumda derhal icra mahkemesini haberdar etmeli ve mahkeme tarafından başka bir daire veya memur görevlendirilmelidir. Bu yasağa rağmen bu işleri görecek olursa yapılan işlem şikayet yoluyla iptal edilir. Yapılan işlem batıl olmadığı için şikayet yoluna götürülmediği taktirde geçerliliğini korur.

Bu yasak icra hakimleri için uygulanmaz.

1. Sözleşme yapma yasağına uymak

İcra müdürleri baktığı dosyalarla ilgili olarak sözleşmesel bir ilişki içerisine giremezler. Örneğin haczettiği bir malın ihalesine girip satın alamaz, borca kefil olamaz veya alacağı temlik alamaz. Bu yasak aynı yetki alanı içerisindeki diğer dairelerde görülen dosyalar içinde geçerlidir. Yani sadece kendi dairesinde görülen dosyalarla ilgili değildir Bu yasağa rağmen icra müdürü böyle bir işlem yapacak olursa, yapılan işlem batıldır. Bu batıllığın tespiti şikayet yoluyla yapılır.

Bu yasak icra hakimleri için uygulanır.

• Sorumluluğu
• Disiplin Sorumluluğu

İcra-İflas dairesi görevlileri devlet memuru olması sebebiyle Devlet Memurları Kanunu kapsamındaki disiplin cezaları icra iflas dairesi görevlileri içinde geçerlidir. Ayrıca Cumhuriyet Savcıları ve Adalet Müfettişleri tarafından da denetime tabi tutulacakları öngörülmüştür.

1. Cezai Sorumluluğu

TCK m.6 kapsamında yargı görevlisi sayılmadığından diğer kamu görevlileri gibi yargılanır ve cezai sorumlulukları bakımından yargı görevlileri gibi bir artırıma gidilmez.

1. Hukuki Sorumluluğu

İcra-İflas dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davalarında birinci dereceden sorumluk devlete aittir. Dava Adalet Bakanlığı aleyhine, adliye mahkemelerinde açılır.  Devlet tazminatı ödedikten sonra, dava konusu işlemi yapan kusurlu memura rücu hakkına sahiptir. Tazminat davasında görevli mahkeme Asliye hukuk mahkemesi yetkili mahkeme ise; ya genel kural gereği davalının ikametgahı olan Ankara, ya da haksız fiildeki özel yetki kuralları gereği belirlenen yerlerden birinde açılabilir. Bu davalar öğrenmeden itibaren 1 yıl herhalde işlemden itibaren 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak ceza kanunları ile daha fazla bir süre öngörülmüş ise bu zamanaşımı süresi uygulanır.

Ayrıca İcra-İflas daireleri tarafından tevdi veya tahsil olunan paralar ilgili memur tarafından zimmete geçirilirse, cezai tatbikat sonucu beklenmeden ve tazminat hükmüne gerek kalmadan Hazine tarafından derhal icra veznesine yatırılır.

1. İcra Mahkemesi

Ayrı bir icra mahkemesi bulunmayan yerlerde, o yer asliye hukuk mahkemesi, icra mahkemesi görevini de yapar. 5092 sayılı kanun değişikliğine kadar icra tetkik merci olan ismi icra mahkemesi olarak değiştirilmiştir.

İcra mahkemesi tek hakimli özel görevli ve asliye derecesinde bir mahkemedir. İcra mahkemesi hem hukuk hem de ceza mahkemesi sıfatıyla yargılama yapar.

İcra Mahkemesinde görülen işler ivedi işlerden sayılır ve basit yargılama usulü uygulanır. İcra Mahkemelerinde adli tatil hükümleri uygulanmaz.

Bu mahkemede;

– Her türlü delille değerlendirme ilkesi uygulanmaz, belgeler üzerinden inceleme yapılır.

– Yemin ve tanık deliline başvurulmaz.

– Mahkeme belge ile sınırlı inceleme yaptığından amacı maddi gerçeğe ulaşmak değildir.

– Dolayısıyla verdiği kararlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.

– Verdiği kararlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğinden, kararları hakkında yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilemez. icra ve iflas hukuku

1. icra ve iflas hukuku Görevleri

• Şikayetleri incelemek,
• İtirazın geçici veya kesin kaldırılması talebi,
• Hacizde ve iflasta mal masa elinde iken açılan istihkak davası,
• İhalenin feshi davası
• Sıra cetveline karşı şikayet
• Kural olarak icra iflas kanunundaki suçlar hakkında ceza vermek,
• Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takiplerde itirazları incelemek
• Üçüncü kişiye gönderilen haciz ihbarnamesi sonrası tazminat taleplerini incelemek,
• İcranın geri bırakılması
• İcra takibinin iptali ve taliki
• Gecikmiş itirazı incelemek
• İpotek kaydının terkini talebini incelemek
• İntifa hakkı veya taksim edilmemiş bir miras yada bir şirket yahut iştirak halinde tasarruf edilen bir mal hissesi gibi malların satış usulünü belirlemek,
• Müflisin yeni bir mal edinmediği itirazını incelemek,
• İflas dışı (adi) konkordato taleplerini alarak borçluya mühlet vermek ve konkordato komiserini atamak,
• İflas idaresi üyelerini seçmek

III. Genel Mahkemeler (İcra Hukuku ile ilgili yaptıkları işler)

• Menfi tespit davası,
• İstirdat davası,
• Borçtan kurtulma davası,
• İtirazın iptali davası,
• Hacizde sıra cetveline itiraz davası,
• Tasarrufun iptali davası(Hacizde istihkak davasına karşı açılan hariç)
• İhtiyati haciz talebi,
• İflas davası,
• İflasta sıra cetveline itiraz davası,
• İflasta mal üçüncü kişide ise istihkak davası